Kiracının Ödemekle Yükümlü Olmadığı 11 Önemli Masraf

Tuğçe Yılmaz Tuğçe Yılmaz

Kiracının ödemekle yükümlü olmadığı masraflar konusunda kafanız mı karışık?

Aslında Türk Borçlar Kanunu‘na göre, ev sahipleri kiralanan evi kullanıma elverişli bir şekilde teslim etmek ve kira süresince bu durumu korumakla yükümlüdür. 6098 numaralı Borçlar Kanunu’nun 308. maddesi uyarınca, ev sahibi kiracının kusuru olmadığını ispat edemediği sürece evdeki tamir masraflarını karşılamak zorundadır. Bu nedenle kiracı hangi masrafları kiradan düşebilir sorusu önem kazanmaktadır.

Ev içindeki su tesisatı, elektrik sistemleri veya diğer temel ekipmanlardaki arızaların giderilmesi için yapılan masraflar kiradan düşülebilir. Ancak bu hakkınızı kullanabilmeniz için harcamalarınızı fatura veya makbuzlarla belgelendirmeniz gerekmektedir.

Bu yazımızda hangi masrafların ev sahibine, hangi mastafların kiracıya ait olduğunu ve kiracının ödemekle yükümlü olmadığı 13 önemli masrafı detaylı olarak inceleyeceğiz. Bu bilgiler, haklarınızı bilmeniz ve kiralama sürecinizi daha sorunsuz yönetmeniz açısından oldukça değerlidir.

1. Evdeki Büyük Onarımlar

daireye parke döşemesi yapan usta

Büyük ev onarımları söz konusu olduğunda kiracı ve ev sahibi arasındaki sorumluluk sınırları net bir şekilde belirlenmiştir. Türk Borçlar Kanunu çerçevesinde ev sahipleri, kiralanan mülkün belirli bakım ve onarım işlerinden yasal olarak sorumludur.

Evdeki Büyük Onarımlar Nelerdir?

Büyük onarımlar, evin temel yapısını ve işlevselliğini ilgilendiren, genellikle yüksek maliyetli ve uzmanlık gerektiren tamirat işleridir.

Bu kapsamda:

  • Binanın ana yapısında (duvar, çatı, temel) meydana gelen hasarlar
  • Su, elektrik ve ısıtma tesisatındaki önemli arızalar
  • Kombi veya kalorifer sistemindeki büyük sorunlar
  • Ana elektronik kartlar, motor gibi büyük parça değişimleri gerektiren arızalar
  • Çatı tamiri veya bina cephelerinde yapılan kapsamlı yenilemeler

Bu tür onarımlar, günlük kullanım sonucu oluşan küçük tamiratlardan farklı olarak, evin yaşanabilir durumda kalmasını sağlayan temel müdahalelerdir.

Ev Sahibinin Sorumluluğu

Türk Borçlar Kanunu’nun 301. ve 303. maddelerine göre, ev sahibi kiralanan mülkü kullanıma elverişli durumda teslim etmek ve kira süresi boyunca bu durumu korumakla yükümlüdür.

Ev sahibi, taşınmazın kiracı tarafından olağan kullanımının ötesinde gerekli olan yapısal bakım ve onarımlardan sorumludur. TBK 316/1 hükmü gereği küçük tamiratlar kiracıya aitken, büyük onarımlar ev sahibine aittir.

Örneğin, kombi ekonomik ömrünü tamamlayıp tamamen bozulduğunda veya tamir edilemeyecek duruma geldiğinde yeni cihaz temini ev sahibinin sorumluluğundadır. Aynı şekilde, taşınmazda yapılması gereken büyük onarımlarda sorumluluk tamamen ev sahibine aittir.

Kiracı Bu Masrafları Kiradan Düşebilir Mi?

Evet, kiracı büyük onarım masraflarını şu aşamaları takip ederek kiradan düşebilir:

  1. Kiracı, tespit ettiği büyük onarım ihtiyacını öncelikle ev sahibine yazılı olarak bildirmelidir.
  2. Ev sahibine onarımı gerçekleştirmesi için makul bir süre tanınmalıdır.
  3. Bu süre içinde ev sahibi onarımı gerçekleştirmezse, kiracı gerekli tamiratı yaptırabilir.
  4. Yapılan masraflar faturalandırılarak belgelendirilmelidir.
  5. Belgelendirilen masraflar daha sonraki aylara ait kira bedelinden düşülebilir.

Kiracı, ev sahibine ulaşamaması veya ev sahibinin gerekli onarımı zamanında yapmaması durumunda acil onarımlar yapabilir ve bu masrafları ev sahibinden talep edebilir. Ancak kiracının yaptığı harcamaların makul ve gerekli olması şarttır.

2. Tesisat ve Altyapı Problemleri

Ev yaşamında tesisat ve altyapı sorunları sıklıkla karşılaşılan ve bazen yüksek maliyetli tamiratlar gerektirebilen problemlerdir. Türk Borçlar Kanunu’na göre, bu tür sorunların çözümü genellikle ev sahibinin sorumluluğundadır.

Kiralanan mülkün elektrik, su tesisatı veya diğer altyapı sorunlarından kaynaklanan zararlar için kiracılar tazminat talep edebilir. Ayrıca, ciddi bir su sızıntısı veya elektrik tesisatında büyük bir arıza olduğunda, bu sorunların çözülmesi ev sahibinin sorumluluğundadır.

Ev sahibi, taşınmazın temel altyapı sistemlerinin (elektrik ve su tesisatı gibi) çalışır durumda olmasını sağlamakla yükümlüdür. Tesisatın patlaması, kombinin bozulması gibi acil durumlar ev sahibinin sorumluluğundadır.

Bununla birlikte, normal aşınma ve yıpranma dışında oluşan musluk ve diğer su tesisatı problemleri de ev sahibinin sorumluluğundadır. Örneğin, kiracı, musluk ve sisteminin yenilenmesini ev sahibinden talep edebilir.

Tesisat Sorunları Örnekleri

Günlük yaşamda karşılaşabileceğiniz tesisat ve altyapı sorunları çeşitlilik göstermekle birlikte şunları kapsayabilir:

  • Su tesisatı problemleri: Borularda patlama, sızıntı, tıkanıklık veya musluklarda bozulma
  • Elektrik tesisatı arızaları: Sigorta atması, prizlerin ısınması, ışıkların titremesi veya sönmesi, kısa devre
  • Isıtma sistemindeki sorunlar: Kombi arızaları, kalorifer peteklerinde problem
  • Altyapı hasarları: Duvar çatlakları, su sızıntısı, nem ve küf oluşumu

Özellikle sigortaların sık atması, elektrik tesisatındaki yetersizlik veya aşırı yüklenmenin bir göstergesi olabilir. Aynı şekilde, prizlerden ısınma veya duman çıkması, yangın riskini artıran ciddi elektriksel arızalardır.

Fatura ile Kiradan Düşme Süreci

Tesisat ve altyapı sorunlarında masrafları kiradan düşmek için izlemeniz gereken adımlar:

  1. Sorunu ev sahibine yazılı olarak bildirin (ispat kolaylığı açısından önemli)
  2. Ev sahibine tamirat için uygun bir süre tanıyın
  3. Bu süre içinde sorun giderilmezse, gerekli tamiratı kendiniz yaptırabilirsiniz
  4. Yapılan masrafları fatura ile belgelendirin
  5. Yaptığınız harcamaları kira bedelinden düşebilirsiniz

Türk Borçlar Kanunu’nun 306. maddesine göre, kiracı kendisi ayıbı gidererek yaptığı harcamaları kira bedelinden düşebilir. Ancak, olağan kullanımdan doğan küçük bakım masrafları (örneğin, mutfak lavabosunun altında bulunan spiral boru arızası) kiracının sorumluluğundadır.

Kiracı ayrıca, tesisattaki ayıbın devam ettiği süre için kira bedelinde indirim yapılmasını (tazminat hakkı) ve varsa diğer zararlarının giderilmesini de ev sahibinden talep edebilir.

Gayrimenkul sektörü hakkında daha detaylı bilgi almak için Emlak Blog sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

3. Kombi ve Kalorifer Arızaları

kalorifer arızasını kim karşılar kiracı ev sahibi

Kombi ve kalorifer sistemleri, özellikle kış aylarında evlerde en çok sorun çıkarabilen teknik detaylardandır. Bu sistemlerin arızalanması durumunda masrafların kime ait olduğu sıkça tartışma konusu olur.

Kombi Arızası Örnekleri

Kombilerde çeşitli arızalar meydana gelebilir ve bu arızaların nedeni, masrafı kimin karşılayacağını belirler. Aşağıdaki nedenlerden bozulma kaynaklanırsa ev sahibi karşılamalıdır.

  • Parça arızaları: Elektronik kart bozulması, pompa arızası, eşanjör sorunu
  • Tesisat kaynaklı: Kalorifer borularında kaçak, peteklerde tıkanıklık
  • Elektrik problemleri: Voltaj düşüklüğü, ani elektrik kesintileri sonucu oluşan hasarlar
  • Doğal eskime: Kombinin ekonomik ömrünü tamamlaması

Bununla birlikte, su basıncının düşmesi, ısıtma performansının azalması veya kombinin sürekli kendini kapatması gibi belirtiler de ciddi arızaların habercisi olabilir.

Ev Sahibinin Yükümlülüğü

Türk Borçlar Kanunu’nun 301. maddesi uyarınca ev sahibi, kiralanan mülkü kullanıma elverişli durumda teslim etmek ve kira süresi boyunca bu durumu korumakla yükümlüdür.

Ev sahibi, kiracının kusuru olmadığı durumlarda kombi ve kalorifer arızalarının tamir masraflarını karşılamak zorundadır. Özellikle kombinin düzgün çalışabilmesi için gereken baca temizliği veya ana ısıtma sistemi bakımı gibi büyük bakım-onarım işleri de ev sahibinin sorumluluğundadır.

TBK 316/1 hükmü gereği, kombinin ana ısıtma borularının yenilenmesi, motor veya ana elektronik kart gibi büyük parça değişimi gibi onarımlar büyük onarım kapsamında değerlendirilir ve masrafları ev sahibi tarafından karşılanır.

Ayrıca kombi ekonomik ömrünü tamamlayıp tamamen bozulduğunda veya yeni yönetim gereği kombi tamamen değiştirildiğinde oluşan masraflar ev sahibine aittir. Kiracı düzenli bakımını yaptırsa da kombi ömrünü doldurmuşsa, yeni cihaz temini ev sahibinin sorumluluğundadır.

Kiracı Hangi Belgelerle Masrafı Düşebilir?

Kombi arızalandığında kiracı, masrafları kiradan düşebilmek için belirli bir süreci izlemelidir:

Öncelikle arıza meydana gelir gelmez ev sahibinin bilgilendirilmesi şarttır. Bu bildirim yazılı olarak yapılmalı ve ispat kolaylığı sağlaması için e-posta veya noter ihtarı gibi yöntemler tercih edilmelidir.

Ardından, arızanın nedenini belirlemek için yetkili bir teknik servis çağrılmalıdır. Teknik servis tarafından düzenlenen arıza raporu, masrafın kime ait olduğunu belirlemede önemli bir belgedir.

Ev sahibine onarım için makul bir süre (genellikle 3-5 gün) tanınmalı ve bu süre içerisinde sorun giderilmezse kiracı onarımı kendisi yaptırabilir. Kiracı, yaptığı masrafları faturalandırarak belgelendirmeli ve bu belgeleri ev sahibine sunarak kira bedelinden düşebilir.

Unutulmamalıdır ki, kiracının kullanım hatası sonucu oluşan arızalar (örneğin, kombiye fazla su basılması, bakım yaptırmama) durumunda masraflar kiracı tarafından karşılanır.

4. Demirbaş Eşyaların Bozulması

Evinizde bulunan eşyalar ve donanımlar hakkında kafa karışıklığı yaşıyorsanız, demirbaş eşyaların ne olduğunu ve bunlarla ilgili sorumlulukların kime ait olduğunu bilmek önemlidir. Özellikle bu eşyalar bozulduğunda, masrafları kimin karşılayacağı sıkça tartışma konusu olur.

Demirbaş Eşyalar Nelerdir?

Demirbaşlar, evin yapısal bütünlüğüne dahil olan, evle birlikte teslim edilen ve sökülüp götürülmesi genellikle mümkün olmayan eşyalardır. Bu eşyalar kişisel kullanım amaçlı değil; yapının işlevselliğini sağlamak için bulunur.

Evinizde demirbaş olarak kabul edilen eşyalar şunlardır:

  • Sabit mutfak dolapları, tezgah, musluklar
  • Lavabo, klozet, duşakabin, banyo dolapları
  • Kombi, elektrikli termosifon
  • Sabit ankastre fırın, ocak, davlumbaz
  • Kapılar, pencere doğramaları, panjurlar, sineklikler
  • Sabit aydınlatma armatürleri, priz ve anahtarlar

Bununla birlikte, eşyalı ev kiralama yapıldığında mobilya, beyaz eşyalar ve mutfak aletleri de demirbaş kapsamına girer.

Ev Sahibinin Sorumluluğu

Gayrimenkul sahipleri, evi kullanıma hazır bir şekilde teslim etme ve sonrasında bile demirbaş olarak nitelendirilen eşyaların bakım ve onarımını sağlama yükümlülüğüne sahiptir. Arızalanan veya kullanılamayacak hale gelen herhangi bir demirbaş sınıfının (eğer kiracı tarafından kusurlu kullanımı ispatlanmazsa) tüm yenileme, bakım, tadilat masrafları ev sahibine aittir.

Ancak şunu belirtmek gerekir ki, kiraladığınız ev içerisinde ev sahibinizin size sağlam bir şekilde ve birçok demirbaşı sıfır olarak teslim ettiği durumlarda, bu eşyaların yenileme, bakım ve tadilat masrafları kiracıya ait olabilir.

Kiracı Hangi Durumlarda Ödemez?

Kiracı olarak evinizde herhangi bir demirbaş arızalandığında (kullanılamayacak durumda ise) bu masrafı ev sahibi ödemek zorundadır. Örneğin, bozulan bir musluk eğer kullanılamayacak bir durumda ise, kiracı durumu ev sahibine bildirdikten sonra kimin değiştireceği konuşulur.

Eğer musluk baştan değiştirilecek ise durumu ev sahibine söyler ve kiradan bu miktar düşülerek ev sahibine bu masraf yansıtılır. Aynı şekilde, eşyalı ev kiralandığı zaman eşyalarda meydana gelen arızanın tamir ücretini yine ev sahibinin ödemesi gerekmektedir.

6098 numaralı Borçlar Kanununun 308. maddesine göre ev sahibi, kiracının bir kusuru olmadığını ispat etmediği müddetçe evde çıkan tamir masraflarını karşılamakla yükümlüdür. Kiracı, evde meydana gelen arızanın belirli bir süre içerisinde tamir edilmesini ev sahibinden talep edebilir.

Ev sahibi, evde ortaya çıkan ayıbın tamirini sağlamazsa kiracı bunu gerçekleştirir. Tamirata dair fatura, ev sahibine iletilir ve masraflar kira bedelinden düşülür.

5. Dış Cephe Boyası ve Yalıtım

ısı yalıtımı yapan usta

Binada yaşayan herkesin ortak kullanım alanı olan dış cephe, sıklıkla masraf ve sorumluluk tartışmalarına sebep olmaktadır. Dış cephe boyası ve yalıtım işlerinde kiracı ve ev sahibi arasındaki sorumluluk sınırlarını bilmek önemlidir.

Dış Cephe İşleri Kime Aittir?

Bina dış cephesinin boyanması, mantolama ve izolasyon gibi işlemlerin sorumluluğu tamamen ev sahiplerine aittir. 5711 sayılı ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunları çerçevesinde, binanın ortak kullanımına dahil olan merdiven kovaları, dış cephe ve asansörler gibi alanların bakım ve onarım giderleri ev sahiplerinin sorumluluğundadır.

Dış cephe boyama veya mantolama kararı sadece kat malikleri kurulu tarafından alınabilir. Kiracıların bu konuda karar verme yetkisi yoktur. Kiracılar kat malikleri kuruluna katılamaz, ancak kat maliklerinden yetki almak suretiyle maliki temsilen katılabilirler.

Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 20. maddesine göre, dış cephe boya işinin masrafları tüm kat malikleri arasında tapuda kayıtlı “arsa payı” oranına göre paylaştırılır.

Kiracı Bu Masrafları Ödemek Zorunda Mı?

Dış cephe boyaması, mantolama ve izolasyon gibi işlemlerin masrafları ev sahiplerinin sorumluluğundadır. Kiracılar yalnızca kendi dairelerinin içinde yapacakları tadilatlardan sorumludur.

Kiracıların sorumlu olduğu giderler genellikle apartman görevlisi giderleri, apartman yönetim giderleri, binanın ortak elektrik ve su giderleri ile varsa ortak ısınma giderleri gibi sarfa tabi olan giderlerdir. Dış cephe bakımı bu kapsamda değildir.

Ayrıca, dış cephe mantolama işleminin enerji tasarrufu sağlama ve bina ömrünü uzatma gibi faydaları olsa da, bu uzun vadeli iyileştirmelerin maliyetinden kiracı sorumlu tutulamaz.

Kiradan Düşme Süreci

Bazı durumlarda kiracı ile ev sahibi anlaşarak, dış cephe boyası veya mantolama masraflarının kiracı tarafından ödenmesi ve sonra kiradan düşülmesi söz konusu olabilir. Bu durumda izlenmesi gereken adımlar:

  1. Ev sahibi ile yazılı bir anlaşma yapın
  2. Yapılacak işlemleri ve tahmini maliyeti belirleyin
  3. Tüm masrafları fatura ile belgelendirin
  4. Anlaşmaya göre masrafları aylık kiradan düşün veya topluca mahsuplaşın

Unutmayın ki, kiracıların böyle bir anlaşma yapmak gibi bir zorunluluğu yoktur. Ev sahibi böyle bir taleple geldiğinde, bu masrafların yasal olarak kendisine ait olduğunu nazikçe hatırlatabilirsiniz.

6. Asansör ve Ortak Alan Giderleri

Apartman yaşamında sıkça tartışma konusu olan asansör ve ortak alan giderleri, kiracılar için kafa karıştırıcı olabilir. Asansörün düzenli bakımı ve güvenliği için yapılan harcamaların kime ait olduğunu bilmek, gereksiz ödemelerden kaçınmanıza yardımcı olur.

Asansör Bakımı ve Aidat İlişkisi

Asansör, Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre binanın ortak kullanım alanlarından sayılır. Apartman aidatlarının içindeki asansör giderlerinin payı oldukça yüksek olabilir ve bu masraflar genellikle tamir, bakım ve yenileme giderlerini kapsar. Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 35/d maddesi, asansör bakımının yapılmasını yöneticinin görevi olarak belirlemiştir.

Asansör bakım masrafları iki ana kategoriye ayrılır:

  • Aylık rutin bakımlar (yağlama, ampul değişimi, tuş değişimi)
  • Büyük onarım ve revizyon işlemleri

Rutin bakım masrafları apartman aidatlarından karşılanırken, ciddi onarım ve revizyon işlemleri demirbaş olarak değerlendirilir.

Kiracının Sorumluluğu Nedir?

Kiracılar, asansörün servis ve elektrik bakım ücretleri ile yıllık periyodik muayene bedellerini ödemekle yükümlüdür. Ancak şunu bilmelisiniz: Asansör hangi katta oturduğunuz fark etmeksizin binanın ortak kullanım alanı olduğundan, giriş katta oturuyor olsanız bile bu masraflardan kaçınamazsınız.

Kiracı olarak sorumluluğunuz, ödemekle yükümlü olduğunuz kira miktarı ile sınırlıdır ve yaptığınız ödemeler kira borcunuzdan düşülür. Asansör kullanmıyorum veya az kullanıyorum diyerek bu giderlerden kaçınmak mümkün değildir.

Önemli not: Kira sözleşmenizde “binanın ve konutun arıza-bakım onarımları kiracı tarafından yapılacaktır” maddesi varsa, hiçbir hak talep edemeyebilirsiniz.

Bu nedenle kiralama sürecinde alanında uzman bir emlakçı ile çalışmanızda fayda vardır.

7. Bina Sigortası ve Zorunlu Poliçeler

Kira ilişkisinde sigorta konusu, hem ev sahibi hem kiracı için önemli bir masraf kalemidir. Ancak hangi sigortanın kimin sorumluluğunda olduğunu bilmek, gereksiz ödemelerden kaçınmanızı sağlar.

Sigorta Türleri

Türkiye’de konutlar için iki temel sigorta türü bulunmaktadır:

  • Zorunlu Deprem Sigortası (DASK): Tüm konut sahipleri için yasal bir yükümlülüktür. Sadece deprem ve depreme bağlı riskleri (yangın, infilak, tsunami ve yer kayması) teminat altına alır. DASK yalnızca binanın ana yapısını güvence altına alır, eşyaları kapsamaz.
  • Konut Sigortası: İsteğe bağlı bir sigortadır. Yangından hırsızlığa, depremden tesisat arızalarına kadar geniş bir koruma sağlar. Ev sahibi için bina teminatlı, kiracı için eşya teminatlı olarak ayrı ayrı düzenlenebilir.

Ev Sahibinin Ödeme Yükümlülüğü

Ev sahipleri, zorunlu deprem sigortasını (DASK) yasal olarak yaptırmakla yükümlüdür. Bu sorumluluk yerine getirilmezse, su, elektrik abonelikleri ve tapu işlemleri yapılamaz.

Konut sigortası kapsamındaki hasarlar söz konusu olduğunda, ev sahibinin poliçesi varsa kiracının konuta verebileceği zararlar da kapsam dahilinde olacaktır. Ayrıca, ortak alanlardaki hasarlar için binanın yaptırdığı sigorta kullanılabilir.

Kiracı Bu Masrafları Öder mi?

Kiracı, DASK primlerini ödemekle yükümlü değildir. DASK, kiracı tarafından kendi adına yaptırılamaz, ancak ‘Sigorta Ettiren’ sıfatıyla ev sahibi adına yaptırılabilir. Her durumda tazminat, tapuda “Hak Sahibi” olarak belirtilen kişiye ödenir.

Kiracılar eşyalarını güvence altına almak için kendi konut sigortalarını yaptırabilirler. Ev sahibinin sigortası binanın kendisini kapsar, ancak kiracının eşyaları bu kapsama dahil değildir. Dolayısıyla kiracılar kendi eşyalarını korumak için ayrı bir sigorta yaptırmalıdır.

Bina veya daire içinde oluşan bir hasar durumunda, zarar görenin kendi sigorta şirketine bildirim yapması gerekir. Sigorta şirketi hasarı öder ve sonra sorumluluğa göre ilgili taraftan bu bedeli talep eder.

8. Emlak Vergisi ve Harçlar

Gayrimenkul sahipliğinin getirdiği mali yükümlülüklerden biri olan emlak vergisi, çoğu kiracının kafasını karıştıran konuların başında gelir. Peki bu vergi türü nedir ve ödeme sorumluluğu kimdedir?

İlginizi Çekebilir: Emlak Vergisi Nedir? Ne Zaman ve Nasıl Ödenir?

Emlak Vergisi Nedir?

Emlak vergisi, Türkiye sınırları içerisinde bulunan bina, arsa ve araziler üzerinden alınan yıllık bir vergi türüdür. 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu çerçevesinde düzenlenen bu vergi, ilgili taşınmazın bulunduğu belediye tarafından tahsil edilir.

Emlak vergisi iki çeşittir:

  • Bina vergisi: Apartman, daire, iş yeri, müstakil ev gibi yapılar için ödenir
  • Arazi vergisi: Arsa ve arazi sahiplerinin ödemekle yükümlü olduğu vergi türüdür

Vergi tutarı; taşınmazın türü (konut, iş yeri, arsa, arazi) ve bulunduğu bölgenin büyükşehir veya normal belediye sınırları içinde olup olmamasına göre değişkenlik gösterir. Ayrıca belediyelerin sunduğu altyapı, temizlik, ulaşım gibi hizmetlerden yararlanmanın bir bedeli olarak değerlendirilir.

Emlak Vergisi Kime Aittir?

Emlak vergisinin mükellefi, taşınmaz malın sahibidir. 1319 sayılı Emlak Vergi Kanununa göre, emlak vergisini taşınmazın maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa taşınmazı malik gibi tasarruf edenler ödemekle yükümlüdürler.

Özellikle vurgulamak gerekir ki, kiracı bu vergiden tamamen muaftır. İlgili konutta herhangi bir kiracının bulunmasının vergi yükümlülüğüne hiçbir etkisi yoktur.

Türk Borçlar Kanunu madde 302’de de açıkça belirtildiği üzere, “kiralananla ilgili zorunlu sigorta, vergi ve benzeri yükümlülüklere, aksi kararlaştırılmamış veya kanunda öngörülmemiş ise, kiraya veren katlanır.”

Bununla birlikte, taraflar kira sözleşmesinde aksini kararlaştırabilirler, çünkü bahsi geçen kural emredici değildir. Ancak bazı özel durumlarda, örneğin Belediye Gelirleri Kanunu‘nda yer alan çevre temizlik vergisinin binayı kullananlar tarafından, dolayısıyla kiracı tarafından ödenmesi gerektiği öngörülmüştür.

Yeni bir taşınmaz satın alındığında, vergi yükümlülüğü satışın gerçekleştiği yılı izleyen yılın başında başlar. Emlak vergisi her yıl Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere yılda iki kez ödenir.

9. Boya ve Badana Masrafları

daire boya badana masrafı

Kira sözleşmelerindeki en tartışmalı konuların başında boya ve badana masrafları gelir. Birçok ev sahibi, kiracıdan evi boşaltırken “boyalı teslim etmesini” talep eder. Ancak kanuni düzenlemeler bu konuda kiracıları koruyucu hükümler içermektedir.

Boya Masrafları Kime Aittir?

Türk Borçlar Kanunu’nun 316. maddesi uyarınca, kiracı kiralanan evi özenle kullanmak ve kira süresi sonunda aldığı haliyle teslim etmekle yükümlüdür. Bununla birlikte, aynı kanunun 334. maddesi gereğince kiracı, sözleşmeye uygun kullanma dolayısıyla oluşan eskime ve bozulmalardan sorumlu değildir. Sadece kötü kullanım nedeniyle oluşan zarar ve hasarlardan sorumlu tutulabilir.

Olağan kullanımdan kaynaklanan yıpranma ve eskime kapsamındaki boya-badana imalatının masrafları ev sahibinin sorumluluğundadır. Kiralananın tahliye sırasında boya ve badanasının yenileneceğine dair taraflar arasında bir anlaşma bulunmadığı sürece, kiracı bu masraftan sorumlu tutulamaz.

Evden Çıkarken Boya Sorumluluğu

2025 yılı itibariyle yürürlükte olan Türk Borçlar Kanunu’na göre, kiracının evi teslim ederken aldığı haliyle geri vermesi beklenir. Fakat bu, “evi boyatmak zorunda” anlamına gelmez. Kanun, “normal kullanımdan doğan eskime ve yıpranmalardan kiracı sorumlu değildir” ifadesiyle durumu netleştirmektedir.

Duvarlarda hafif kirlenmeler veya zamanla solmuş boya gibi durumlar, kiracının boyama zorunluluğunu doğurmaz. Öte yandan, ev sahipleri bazen sözleşmeye “kiracı, tahliye sırasında evi boyalı teslim edecektir” şeklinde maddeler ekler.

Yargıtay kararlarına göre ise, olağan eskime kapsamındaki boya masraflarına ilişkin bu tür sözleşme maddeleri geçersizdir.

Kiracı Hangi Durumlarda Ödemez?

Kiracı şu durumlarda boya masraflarını ödemek zorunda değildir:

  • Duvarlarda olağan kullanımdan kaynaklanan solma ve kirlenmeler varsa
  • Kira süresi dikkate alındığında normal kabul edilebilecek yıpranmalar oluşmuşsa
  • Kira sözleşmesinde boya zorunluluğu belirtilmiş olsa bile, olağan kullanım sonucu oluşan eskimeler söz konusu ise

Ev sahibi, ancak duvarlarda çizik, leke, yazı, büyük darbe izleri gibi olağan dışı zararlar varsa boya masraflarının karşılanmasını talep edebilir. Bu durumda, ev sahibinin kiracının kötü kullanımını ispatlaması gerekir.

10. Bahçe ve Peyzaj Giderleri

Bahçeler ve peyzaj alanları, site ve apartman yaşamının değerli ortak alanlarıdır. Fakat bu alanların bakımı ve düzenlemesi için yapılan masrafların kime ait olduğu sıkça tartışma konusu olur.

Bahçe Bakımı ve Peyzaj Nedir?

Bahçe bakımı; sulama, budama, çiçek yetiştirme gibi rutin işlemleri kapsar. Peyzaj ise bahçe duvarı, çit, oyun alanları, oturma alanları ve bitkisel düzenlemeler gibi daha kapsamlı çalışmaları içerir. Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre, bu alanlar ortak kullanım alanı olarak değerlendirilir.

Ev Sahibinin Sorumluluğu

Yeni peyzaj düzenlemeleri ve kalıcı değişiklikler tamamen ev sahibinin sorumluluğundadır. Yargıtay kararlarına göre, bu tür masraflar “taşınmazın ayni ile ilgili” ve “iyileştirici tadilatlar” kapsamında değerlendirilir. Bahçeye yeni çardak, oyun alanı yapılması veya istinat duvarı inşası gibi masraflar kat maliklerine aittir.

Kiracı Bu Masrafları Ödemek Zorunda Mı?

Kiracılar, yeni yapılan bahçe düzenlemelerinin masraflarını ödemekle yükümlü değildir. Ancak bahçıvan ücreti, sulama ve rutin bakım gibi işletme giderleri kiracı ile ev sahibi arasındaki kira sözleşmesine göre belirlenebilir. Kiracı, sözleşmede belirtilmişse bu rutin giderlerden sorumlu tutulabilir ve genellikle bu masraflar aidat kapsamında değerlendirilir.

11. Güvenlik Sistemleri ve Kamera Bakımı

güvenlik sistemleri bakımı yapan görevli

Ev güvenliği, hem kiracılar hem de ev sahipleri için önem taşıyan bir konudur. Güvenlik sistemleri söz konusu olduğunda sorumlulukların doğru anlaşılması, gereksiz masraflardan kaçınmanıza yardımcı olabilir.

Güvenlik Sistemleri Ödemeleri Kime Aittir?

Evdeki güvenlik donanımları, alarm sistemleri veya kameraların bakımı ve onarımı ev sahibine aittir. Apartmana kurulan kamera sistemi demirbaşlar arasında sayıldığı için masrafının karşılanması da ev sahiplerinin sorumluluğundadır.

Bununla birlikte, kiracılar kendi güvenliklerini artırmak isterlerse kablosuz ve taşınabilir özelliğe sahip ev güvenlik alarm sistemleri kurdurabilirler. Bu sistemler taşınabilir oldukları için kiracılar başka bir eve taşındıklarında yanlarında götürebilirler. Böylece kendi güvenliklerinizi sağlamak adına yaptıkları masrafın karşılığını alabilirler.

Bakım ve Onarım Masrafları

Güvenlik kamera sistemlerinin bakımlarının düzenli olarak yapılması gerekmektedir. Resmi düzenlemelere göre, kamera sistemi kurulumunu yapan firmadan sistemin düzenli çalıştığına dair beyan alınması ve bakım için en az iki yıllık anlaşma yapılması zorunluluğu bulunmaktadır.

Ayrıca, kamera sistemlerinin düzenli kontrolünün yapılması ve herhangi bir arıza durumunda en geç 48 saat içerisinde bildirilmesi gerekmektedir. Bu bakım ve kontrol masrafları da demirbaş kapsamında değerlendirildiği için ev sahibinin sorumluluğundadır.

Kiracı Bu Masrafları Kiradan Düşebilir Mi?

Eğer ev sahibi güvenlik sistemlerinin bakımını yapmıyorsa ve bu durum kiracının güvenliğini tehlikeye düşürüyorsa, kiracı bu durumu yazılı olarak ev sahibine bildirmelidir. Ev sahibi makul süre içerisinde bu sorunu çözmezse, kiracı gerekli tamiratı yaptırabilir ve belgelendirmek şartıyla bu masrafı kiradan düşebilir.

Karşılaştırma Tablosu

Masraf Türü Yasal Sorumlu Kiracının Hakları Önemli Notlar
Büyük Onarımlar Ev sahibi Masraflar kiradan düşülebilir. Yazılı bildirim yapılması ve belgelendirilmesi gerekir.
Tesisat ve Altyapı Ev sahibi, Kiracı Acil durumlarda tamirat yaptırılıp kiradan düşülebilir. Küçük bakım masrafları kiracıya aittir.
Kombi ve Kalorifer Ev sahibi, Kiracı Arıza durumunda masrafları kiradan düşebilir. Düzenli bakım masrafları kiracıya aittir.
Demirbaş Eşyalar Ev sahibi, Kiracı Normal kullanımdan doğan arızaları ev sahibi karşılar. Kötü kullanımdan doğan hasarlar kiracıya aittir.
Dış Cephe ve Yalıtım Ev sahibi Kiracı bu masraflardan tamamen muaftır. Kat malikleri kurulu kararı gerekir.
Asansör Bakımı Kiracı, Ev sahibi Rutin bakım masrafları aidat kapsamında değerlendirilir ve kiracıya aittir. Büyük onarım ve revizyonlar ev sahibine aittir.
Sigorta, DASK Ev sahibi, Kiracı Kiracı, DASK primlerini ödemekle yükümlü değildir. Kiracı kendi eşyaları için sigorta yaptırabilir.
Emlak Vergisi Ev sahibi Kiracı bu vergiden tamamen muaftır. Sözleşmede aksi belirtilse bile kiracı ödemez.
Boya ve Badana Ev sahibi, Kiracı Kiracı, normal kullanımdan doğan eskimeler için boya ve badana yaptırmak zorunda değildir. Kötü kullanımdan doğan hasarlar kiracıya aittir.
Bahçe ve Peyzaj Kiracı, Ev sahibi Rutin bakım masrafları aidat kapsamında değerlendirilir ve kiracıya aittir. Yeni düzenlemeler ev sahibine aittir.
Güvenlik Sistemleri Ev sahibi, Kiracı Arıza durumunda masraflar kiradan düşülebilir. Kiracı kendi güvenlik sistemini kurmak isterse masrafları kendi karşılar.

Hangi Masraflar Kiracıya Aittir?

Kira ilişkisi başladığında evle ilgili birçok masraf kalemi ortaya çıkabilir. Peki, bu masrafların hangilerinden kiracı sorumludur? Bu sorunun cevabını bilmek, hem kiracı hem de ev sahibi için önemlidir.

Türk Borçlar Kanunu’na göre kiracı, temel olarak günlük kullanım ve işletme giderlerinden sorumludur. Bu giderler kiracının doğrudan faydalandığı hizmetlerle ilgilidir ve şunları kapsar:

  • Aidat ve ortak alan giderleri: Apartman temizliği, asansör kullanım giderleri, kapıcı ve güvenlik personeli maaşları, ortak alan aydınlatması, bahçe bakımı
  • Kullanıma bağlı faturalar: Elektrik, su, doğalgaz ve internet/TV abonelikleri
  • Küçük onarım ve bakım giderleri: Musluk, priz, lamba gibi ufak arızaların tamiri, kombi/klima bakımı, sifon ve batarya gibi küçük tesisat unsurlarının değişimi

Bununla birlikte, TBK madde 317’ye göre kiralanan boş durduğunda meydana gelmeyecek giderler de kiracının sorumluluğundadır. Bu giderler genellikle kiracının kullanımına bağlı olan kalemlerdir.

Ayrıca, kiracı kira bedelini ve gerekiyorsa yan giderleri her ayın sonunda ve en geç kira süresinin bitiminde ödemekle yükümlüdür.

Unutulmamalıdır ki 2012 yılında yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ile birlikte sadece kira bedelini değil, yan giderleri ödememek de tahliyeye sebep olabilir.

Özellikle belirtmek gerekir ki, konut ve çatılı işyeri kiralarında sözleşmede aksi öngörülmemişse veya aksine yerel âdet yoksa, kiracı ısıtma, aydınlatma ve su gibi kullanma giderlerine katlanmakla yükümlüdür. Ancak ortak alanlarda yapılan yenileme, tadilat ve tamirat gibi giderlerden kiracı sorumlu tutulamaz.

Günlük kullanım sırasında oluşan normal aşınma ve yıpranmalar sonucunda ortaya çıkan küçük onarımlar da kiracının sorumluluğundadır. Fakat kiracının evde keyfi bir şekilde tamirat yapmadan önce ev sahibi ile anlaşması gerekir, aksi takdirde ev sahibi kiracıyı evden çıkartıp maddi tazminat talep edebilir.

Sonuç

kiracının ödemekle yükümlü olmadığı masraflar nelerdir

Sonuç olarak, Türk Borçlar Kanunu kiracıları ev sahiplerinin haksız talepleri karşısında korumak için birçok hüküm içermektedir.

Büyük onarımlar, tesisat problemleri, kombi arızaları, demirbaş eşyalar, dış cephe boyası, asansör bakımı, bina sigortası, emlak vergisi, boya-badana işleri, bahçe düzenlemeleri ve güvenlik sistemleri gibi masraflar kesinlikle ev sahibinin sorumluluğundadır. Bu hakların bilincinde olmak, kiracı olarak gereksiz ödemelerden kaçınmanızı sağlayacaktır.

Ev sahibiyle yaşanacak anlaşmazlıkları önlemek için tüm iletişimi yazılı olarak yapmanız ve masrafları belgelendirmeniz büyük önem taşır. Herhangi bir tamirat veya onarım ihtiyacını tespit ettiğinizde, öncelikle ev sahibine yazılı bildirimde bulunun ve makul bir süre tanıyın. Bu süre içinde soruna çözüm bulunamazsa, gerekli tamiratı yaptırabilir ve belgelendirmek şartıyla masrafları kiradan düşebilirsiniz.

Bununla birlikte, kiracı olarak evdeki küçük bakım işleri, günlük kullanımdan kaynaklanan giderler ve aidat gibi masraflardan sorumlu olduğunuzu unutmayın. Ancak, ev sahibinin sizden talep ettiği masrafın yasal olarak kime ait olduğu konusunda şüpheniz varsa, bu makaledeki bilgileri referans alabilirsiniz.

Ev kiralama sürecinde bizimle çalışın, uzun vadede yaşayabileceğiniz kiralama ilişkisi sorunlarının önüne geçmenize yardımcı olalım.

Sıkça Sorulan Sorular

Kiracı hangi masrafları ödemekle yükümlü değildir?

Kiracı, büyük onarımlar, tesisat problemleri, kombi arızaları, dış cephe boyası, asansör bakımı, bina sigortası, emlak vergisi gibi masrafları ödemekle yükümlü değildir. Bu masraflar ev sahibinin sorumluluğundadır.

Kiracı yaptığı hangi masrafları kiradan düşebilir?

Kiracı, ev sahibinin sorumluluğunda olan ancak acil durumlarda kendisinin yaptırdığı tamirat masraflarını kiradan düşebilir. Örneğin, su tesisatı arızası veya kombi tamiri gibi. Ancak bu masrafların belgelendirilmesi ve ev sahibine önceden bildirilmesi gerekir.

Kiracının ödemesi gereken rutin masraflar nelerdir?

Kiracı genellikle elektrik, su, doğalgaz gibi kullanıma bağlı faturaları, aidat ve ortak alan giderlerini, küçük bakım ve onarım masraflarını ödemekle yükümlüdür. Bu masraflar kira sözleşmesinde belirtilmelidir.

Demirbaş eşyaların arızalanması durumunda masrafları kim karşılar?

Demirbaş eşyaların normal kullanımdan kaynaklanan arızaları ve bakımları ev sahibinin sorumluluğundadır. Ancak kiracının kötü kullanımından kaynaklanan hasarlar kiracı tarafından karşılanmalıdır.

Kiracı evden çıkarken boya masraflarını ödemek zorunda mıdır?

Kiracı, normal kullanımdan kaynaklanan eskime ve yıpranmalar için boya masraflarını ödemek zorunda değildir. Ancak duvarlarda olağan dışı hasar ve kirlenme varsa, bu durumda boya masrafları kiracıdan talep edilebilir.

Yorum Yazın
Henüz yorum yok

Benzer Yazılar

Scroll
Phone WhatsApp
×

Kiracının Ödemekle Yükümlü Olmadığı 11 Önemli Masraf - Gayrimenkul Ajanları